Η γειτονιά που μεγάλωσα…

Μεγάλωσα σε μια μικρή γειτονιά στο κέντρο της Αθήνας, τα Πατήσια. Δεν θα έλεγε κανείς πως είναι και τόσο μικρή τελικά αν αναλογιστεί την έκταση τους. Με αφορμή κάποιων μικρών γεγονότων και υλικών ζημιών που έγιναν τελευταία σε διάφορα κτίρια στο κέντρο της Αθήνας, βρέθηκα τυχαία να διαβάζω την ιστορία του δρόμου που μεγάλωσα. Την ιστορία ενός δρόμου που σίγουρα αν κάποιος μένει στην Αθήνα θα έχει διασχίσει τουλάχιστον από μια φορά. Αναφέρομαι στην Οδό Πατησίων.
Προς μεγάλη μου έκπληξη βρήκα τυχαία το αφιέρωμα ---> αυτό <--- της Καθημερινής όπου άρχισα να το ξεφυλλίζω με μεγάλο ενδιαφέρον.

Τα Πατήσια ήταν κηπούπολη με μικρά σπιτάκια και αμπελώνες! Όσο και αν ακούγεται περίεργο, η τόσο πυκνοκατοικημένη αυτή περιοχή, ήταν αγρός, ήταν η εξοχή των Αθηναίων.

Πολλά σημαντικά δημόσια κτίρια χτίστηκαν στην οδό Πατησίων, ιδιαίτερα στην αρχή της οδού με δωρεές επιφανών Ελλήνων ευεργετών όπως το Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Αρχαιολογικό μουσείο. Ένας δρόμος με τόση ιστορία…

Στις μέρες μας, η Πατησίων έχει αλλάξει η μορφή της και παρότι την ημέρα υπάρχει μεγάλη κινητικότητα λόγω των καταστημάτων, το βράδυ η κυκλοφορία των πεζών έχει μειωθεί αισθητά έως και δραματικά. Τώρα έχουν μείνει ελάχιστοι Έλληνες κάτοικοι που προσπαθούν να διατηρήσουν με κόπο την χαμένη αίγλη της περιοχής. Η κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή, η κλιμάκωση της βίας, η συσσώρευση λαθρομεταναστών και η ραγδαία αύξηση της εγκληματικότητας έχουν αναγκάσει τους κατοίκους να ζουν με φόβο στην ίδια την περιοχή όπου μεγάλωσαν.

Όσο λαμπρό και αν ήταν το παρελθόν μας ας μην επιτρέψουμε να καταστραφεί το μέλλον μας. Η Αθήνα είναι μια από τις πόλεις όπου έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ιστορία και είναι η μοναδική χώρα από αυτές που έχω επισκεφτεί στην Ευρώπη που έχει τόσο παραμελημένο το κέντρο της. Ας ελπίσουμε τουλάχιστον, πως θα γίνουν οι αναπλάσεις του κέντρου που έχουν προβλεφθεί δίνοντας μια ανάσα, μια ελπίδα στις περιοχές αυτές που το έχουν τόση ανάγκη.

Πόσο ωραία θα ήταν να ξαναγυρνούσαμε στις εποχές όπου όλοι μεγάλωναν σε μια γειτονιά, είχαν ανοιχτές τις πόρτες και δεν υπήρχε κανένας φόβος πουθενά. Το αναπολώ και ας μην το έχω γνωρίσει!

Μπενάκη Vol2

Λίγο πριν κλείσει η πόρτα της έκθεσης σαν τυπικοί Έλληνες σπεύσαμε και εμείς να προλάβουμε να δούμε την έκθεση που διοργανωνόταν στο Μουσείο Μπενάκη, του Δημήτρη Πικιώνη.

Το στήσιμο της έκθεσης δεν θα έλεγα πως ήταν αρκετά ικανοποιητικό. Ενώ ξεκίνησε με πολύ καλές προοπτικές παρουσιάζοντας μας ανά ενότητες το ζωγραφικό του έργο, μετά κάτι σαν να χάθηκε στην πορεία στην προσπάθεια της παρουσίασης του αρχιτεκτονικού του έργου. Μπερδεμένοι για λίγο προσπαθώντας να κρατήσουμε μια συνοχή και μια εξελικτική πορεία σε αυτά που βλέπαμε ήμασταν αναγκασμένοι σε μια κίνηση ζιγκ ζαγκ - μπρος πίσω. Τέλος καλό όλα καλά.. βγήκαμε ζωντανοί!

Διαβάζοντας την βιογραφία του αυτό που μας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση ήταν πως δεν είχε στο ενεργητικό του τιτλοφορημένες σπουδές αρχιτεκτονικής ή τουλάχιστον αυτό κατάλαβα εγώ. Βέβαια, ήταν αρκετά ξεκάθαρη η καλλιτεχνική του φύση από μικρό παιδί. Τι μας δείχνει αυτό? Πως όταν ασχολείσαι με αυτά που αγαπάς, ψάχνεις, μαθαίνεις, μελετάς και δημιουργείς.

Φανερά επηρεασμένος από την λαϊκή τέχνη και παράδοση του τόπου του προσπάθησε να επαναφέρει, να εξελίξει και να παντρέψει τον πολιτισμό στα έργα του. Δεν θα μιλήσω για τα έργα και τις κατοικίες που σχεδίασε διότι η αρχιτεκτονική και η αντίληψη του χώρου πιστεύω πως είναι καθαρά υποκειμενική.

Μέσα από τα αρχιτεκτονικά του σχέδια δίνει την εντύπωση πως δεν έχει αποφασίσει αν θέλει να είναι αρχιτέκτονας ή ζωγράφος. Μια εσωτερική διαμάχη που το ένα προσπαθεί να πάρει τη θέση του άλλου.

Φαντάζομαι πως μπροστά στο ανερχόμενο κίνημα της Μοντέρνας αρχιτεκτονικής το έργο του Πικιώνη έφερε σε αμφισβήτηση τις νέες επιρροές και τον διεθνισμό που αργότερα θα ακολουθήσουν όλοι.

Θα κλείσω με μια φράση που διάβασα στο τέλος της έκθεσης:

Λίγο περισσότερη ανθρωπιά, βαθύτερη νόηση και ψυχική ευαισθησία- και αλλάζουν όλα: από την αρχική στάση ως τις λεπτομέρειες.

Φράση κλειδί, φράση που σου ανατρέπει όλα όσα είχες σκεφτεί γιατί είναι πιθανό να μην σου είχε καν περάσει από το μυαλό πόσο απλά μπορεί να είναι όλα.

Μπενάκη Vol1

Χθες πήγαμε με δυο φίλες στο μουσείο Μπενάκη.

Φιλοξενεί τρεις ενδιαφέρουσες εκθέσεις αυτό το μήνα. Πικιώνη, Τ. & Δ. Μπίρη και Τ. Παπαϊωάννου & Δ. Ησαΐα. Πήγαμε πρώτα στους Παπαϊωάννου & Ησαΐα. Δεν μπορώ να πω ότι εντυπωσιάστηκα. Ίσως φταίει που έχω ξαναδεί έκθεση τους. Εκείνη π.χ. που είχε κάνει ο Τάσης με το Φασιανό ήταν πολύ πιο ενδιαφέρουσα. Και σίγουρα πολύ καλύτερα στημένη. Τα σκίτσα/σχέδια των μελετών ήταν τόσο πυκνά τοποθετημένα που δεν ήξερες σε ποια μελέτη ανήκουν.


Πριν πάμε σε άλλη έκθεση κατεβήκαμε για ένα καφεδάκι στο bar. Ήταν πολύ ωραία να βλέπεις φίλους, συναδέλφους και παλιούς καθηγητές Κυριακή μεσημέρι μαζεμένους εκεί!
Καφεδάκι λοιπόν, κουβεντούλα για τις δουλειές μας και την όλη κατάσταση, απογοήτευση, ελπίδα, παραίτηση και όνειρα όλα μαζί ανακατεμένα σε ένα τραπεζάκι! Και μετά στην επόμενη έκθεση. Των αδελφών Μπίρη. Από την είσοδο κιόλας καταλαβαίνεις ότι θα δεις κάτι καλό. Επιμελημένη παρουσίαση, ωραίο στήσιμο, ζεστή ατμόσφαιρα, γνώριμες φυσιογνωμίες. Η αρχιτεκτονική μέσα από τα μάτια δύο καθηγητών της. Δεν ξέρω αν φταίει που σπούδασα στο μετσόβιο, αλλά οι πρώτες εικόνες με τις εργασίες/κατασκευές στο Αβέρωφ με συγκίνησε. Πόσο ωραία πράγματα έφτιαχναν τότε! Το μάθημα αυτό δυστυχώς εγώ δεν το πρόλαβα, αλλά όλοι οι παλιότεροι έχουν να το λένε.


Πιο δίπλα τα σκίτσα/πορτραίτα των καθηγητών μας. -Κοίτα εκεί, ο Τζιτζάς! Πόσο τον πέτυχε! -Δες και τον Μακρή, τι πλάκα!! -Α! και ο Καρύδης και η Φωτίου! Όλοι εκεί είναι!


Για την έκθεση, τι να πω, πρέπει να πάτε να τη δείτε. Μας έδωσε αφορμή για σκέψη και μας ξεσήκωσε να επισκεφτούμε κάποια από αυτά τα έργα για να τα δούμε από κοντά. Προτείνω να διαβάσετε και τα κείμενα ενδιάμεσα, τα λένε πολύ ωραία! Θα αναφέρω ένα σημείο που μου έμεινε. Έλεγε πως όταν ο καθηγητής κάνει έργα που δημοσιεύονται ή εκτίθενται στο κοινό, εκθέτει το έργο του στα μάτια των φοιτητών του, βάζοντας τους δεύτερους στη θέση του κριτή. Το παράδοξο είναι πως τη δεκαετία του '80 κέρδισαν πολλούς διαγωνισμούς οι οποίοι κατασκευάστηκαν μόλις, 20-30 χρόνια μετά! Σ' αυτή τη χώρα η ελπίδα όντως πεθαίνει τελευταία!! Πάντως ένα είναι σίγουρο, ότι φύγαμε από εκεί με πολύ ανεβασμένη διάθεση, χαμογελώντας θα τολμούσα να πω!


Η έκθεση μας πήρε αρκετή ώρα, αλλά δε μας κούρασε καθόλου. Για τον Πικιώνη αποφασίσαμε να πάμε άλλη φορά, είναι μεγάλη μας είπαν και αξίζει να έχεις χρόνο να τη δεις όλη.